Ölkənin informasiya təhlükəsizliyini zərbə altında qoymaq olmaz

Bu gün Baş Prokurorluq tərəfindən yayılan informasiya diqqətimi çəkdi. Məlumatda bildirilir ki, bir neçə KİV-də “Kütləvi informasiya vasitələri haqqında” qanunun 10 və 11-ci maddələrinin tələbləri kobud surətdə pozularaq cari ilin yanvar ayında respublikanın müxtəlif bölgələrində ayrı-ayrı şəxslər tərəfindən təşkil edilməklə keçirilmiş aksiyaların ölkədə guya sosial-iqtisadi vəziyyətin pisləşməsi, əhalinin mövcud vəziyyətdən narazı olması kimi qiymətləndirilməsi, eləcə də həmin aksiyalarla əlaqədar heç bir dəqiqləşdirmə aparılmadan və dövlət orqanlarının rəsmi mövqeyi öyrənilmədən açıq şəkildə təhrikedici mövqe nümayiş etdirilməklə məlumatlar yayımlanıb, buna görə onlara xəbərdarlıq elan edilib”

Doğrusu son vaxtlar Azərbaycan hüquq sistemində, qanunvericiliyin tətbiqində o qədər normal olmayan məsələlərlə rastlaşırıq ki, bunu da sıradan bir xəbər kimi qəbul edib, üzərində durmamaq olardı. Lakin, KİV-ın cəmiyyətdə oynadığı rol, onun hakimiyyət və dövlət qurumları ilə münasibətdə azad və müstəqil olması zərurilyi bu məsələyə gözucu da olsa nəzər salmağı məcbur edir.

Prokurorluq bu hərəkətini Prokurorluq haqqında Qanunun 22-ci maddəsinə söykənərək etdiyini bildirir. Bu maddə “Qanun pozuntularından çəkindirmək məqsədi ilə prokuror və ya onun müavini vətəndaşa və ya vəzifəli şəxsə rəsmi xəbərdarlıq edir”-şəklindədir. Burda diqqət çəkən məqam KİV-ə və ya  KİV-in redaktorlarına xəbərdarlıq edir- şəklində bir normanın yoxluğudur. Çünki, eyni ilə Prokurorluq haqqında Qanun kimi KİV haqqında Qanun da Milli Məclis tərəfindən qəbul edilib və burda KİV-in konstitusion hüquq və azadlıqlarının pozulmaması, demokratik cəmiyyətdə önəmli rol alan tərəf olduğu üçün onun azadlıq və məsuliyyətinin dəqiq sərhədlər müəyyən edilib. Bu sərhədlərin içərisində Prokurorluq orqanlarına xüsusi vəzifə verilməyib.

KİV haqqında Qanunun icrasına dair "Kütləvi informasiya vasitələri haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiq edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin  Fərnanına nəzər salsaq, burda KİV haqqında Qanuna nəzarət etməli olan orqanların adları göstərilib. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İcra Aparatının, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin İşlər İdarəsinin, Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyinin, Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin, Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər Nazirliyinin, Azərbaycan Respublikası İqtisadiyyat və Sənaye Nazirliyinin, Azərbaycan Respublikası Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyinin, Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyinin, Azərbaycan Respublikasının Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin adlarını burada müxtəlif maddələrin icrası zamanı görə bilərik. Hətta, təşkilati-hüquqi forması ictimai birlik olan Mətbuat Şurasının da adı müvafiq icra hakimiyyəti orqanı (!) olaraq, Qanunun 19-cu maddəsi ilə bağlı səlahiyyətli qurum kimi Fərmanda göstərilib. Amma 10 və 11-ci maddələrin icrasına nəzarətdə Prokurorluq orqanının adı göstərilməyib.

Gələk məsələnin ikinci tərəfinə, hətta bütün qanunlara prokurorluğun nəzarət etmə səlahiyyəti olduğunu düşünərək məsələyə yanaşsaq, KİV haqqında Qanunun 10-cu və 11-ci maddələrdə yol verilən pozuntular nədir?

10-cu maddənin mətninə baxsaq, Kütləvi informasiya azadlığından sui-istifadənin yolverilməzliyini təsvir edir.  “Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə qorunan sirləri yaymaq, mövcud konstitusiyalı dövlət quruluşunu zorakılıqla çevirmək, dövlətin bütövlüyünə qəsd etmək, müharibəni, zorakılığı və qəddarlığı, milli, irqi, sosial ədaləti, yaxud dözülməzliyi təbliğ etmək, mötəbər mənbə adı altında vətəndaşların şərəf və ləyaqətini alçaldan şayiələr, yalan və qərəzli yazılar, pornoqrafik materiallar çap etdirmək, böhtan atmaq, yaxud digər qanunazidd əməllər törətmək məqsədi ilə kütləvi informasiya vasitələrindən istifadə olunmasına yol verilmir”.

Burda nəzərdə tutulan hərəkətlərin heç biri xəbərdarlıqla cəzalandırılacaq qədər bəsit hərəkətlər deyil. Əgər “qanunla qorunan sirlər” yayılıbsa o zaman konkret cinayət işi başlamalıdır. Əgər “Konstitusiyalı quruluşu zorakılıqla çevirmək, dövlətin bütövlüyünə qəsd etmək, müharibəni, zorakılığı və qəddarlığı, milli, irqi, sosial ədaləti, yaxud dözülməzliyi təbliğ etmək”- suçu sabitdirsə yenə xəbərdarlıqla bu işi “bağlamaq” olmaz və cinayət işi açılması hökmən lazımdır. Yox əgər “mötəbər mənbə adı altında vətəndaşların şərəf və ləyaqətini alçaldan şayiələr, yalan və qərəzli yazılar, pornoqrafik materiallar çap etdirmək, böhtan atmaq,- hadisəsi baş veribsə o zaman hüququ pozulan vətəndaş xüsusi ittiham qaydasında CM 147 və 148-ci maddələri ilə məhkəməyə müraciət etməlidir.  Yəni, burda da prokurorluğa vəzifə düşmür.

11-ci maddənin mətninə baxsaq, burda “İnformasiyanın yayılmasına, informasiya mənbəyinin açıqlanmasına yol verilməyən xüsusi hallar” göstərilib.  Yəni burda yalan məlumatdan, qərəzli məlumatdan, natamam məlumatdan söhbət getmir. Burda yayılan məlumatın özü həqiqi məlumatdır, lakin onu ya icazəsiz yaymaq olmaz, ya da mənbənin gizliliyi qorunaraq yayılmalıdır. Deməli, Prokurorluğun açıqladığı hal 11-ci maddəyə aidiyyatı ola bilməz. Çünki Prokurorluq demir ki, istintaqın icazəsi olmadan məlumat yayılıb, deyir ki “natamam və yalan məlumatlar” yayıblar. Əslində aksiyaların səbəbi iqtisadi və sosial problemlərdən əziyyət çəkənlərin məsələni ictimailəşdirməsi olmayıb. Görünür, həmin insanların devoliasiyanı sevindirici hal kimi qeyd etmək istədikləri halda, jurnalistlər bunu etiraz kimi qələmə veriblər. Hər halda Prokurorluğun açıqlamasında bu deyilməsə də anlaşılan budur.

11-ci Maddənin mətnini olduğu kimi göstərirəm:

“Kütləvi informasiya vasitəsi redaksiyasının və ya jurnalistin:

1) şəxsin gizli saxlanmaq şərt ilə verdiyi məlumatı yayılan xəbər və materiallarda açıqlamasına;

2) adının bildirilməməsi şərtilə məlumat vermiş şəxsin kimliyini göstərməsinə;

3) təhqiqatçının, müstəntiqin, ibtidai araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən prokurorun və ya məhkəmənin icazəsi olmadan ibtidai istintaq və təhqiqat məlumatlarını yaymasına;

4) cinayət etməkdə təqsirləndirilən yetkinlik yaşına çatmayanların və ya qanuni nümayəndələrinin razılığı olmadan onların şəxsiyyəti barədə hər hansı məlumatı yaymasına yol verilmir.

Kütləvi informasiya vasitəsinin məlumatın dərc olunmasına (efirə verilməsinə) məsul redaktoru və (və ya) jurnalist istintaqda yaxud məhkəmə icraatında olan işlə əlaqədar qanunla müəyyən edilmiş hallardan başqa, informasiya mənbəyini açıqlamağa məcbur edilə bilməz. Bu halda müəllif açıqlanmayan təsvirə, məqaləyə, şəkilə və ya karikaturaya görə məsuliyyət buraxılışa məsul redaktorun yaxud jurnalistin üzərinə düşür.

Redaktor və ya jurnalist aşağıdakı hallarda məhkəmə tərəfindən öz mənbəyini açıqlamağa məcbur edilə bilər:

1) insan həyatının müdafiəsi üçün;

2) ağır cinayətin qarşısını almaq məqsədi ilə;

3) ağır cinayət törətməkdə ittiham olunan yaxud təqsirli bilinən şəxsin müdafiəsi üçün.

Bu maddənin birinci hissəsinin 3-cü bəndinin tələbləri jurnalistin müstəqil təhqiqat aparmaq hüququnu məhdudlaşdırmır.

Prokurorluq orqanları Qanunlara nəzarət edirlərsə, qanunların bütününə baxmalı, qanunları tam tətbiq etməlidirlər. KİV haqqında Qanunun 62-ci maddəsi yalan və ya natamam məlumat yayan KİV-in hansı hallarda məsuliyyətdən azad olduğunu da göstərir. Bu KİV-in spesifik fəaliyyət göstərən sahədə olan oyunçu olduğuna görə nəzərdə tutulur. KİV məlumat yayarkən digər prinsiplərə əməl etməklə bərabər, həm də operativ olmalıdır. Bəzən operativ olan KİV obyektiv olmayan məlumatlar da yaya bilər. Məhz qanunvericilik bu zaman KİV-in və jurnalistin qəsdi yoxdursa, onu məsuliyyətdən azad edir.

62-ci maddənin mətni belədir:

Kütləvi informasiya vasitəsində yayılmış həqiqətə uyğun olmayan məlumat;

1) rəsmi dövlət orqanları və ya onların mətbuat xidmətləri tərəfindən yayılmışdırsa;

2) informasiya agentliklərindən və ya idarə, müəssisə, təşkilat, siyasi partiya və ictimai birliklərin mətbuat xidmətlərindən alınmışdırsa;

3) digər kütləvi informasiya vasitəsindən götürülmüş və təkzib olunmamışdırsa;

4) Milli Məclis deputatlarının, dövlət orqanlarının, bələdiyyələrin, idarə, müәssisә, təşkilat və ictimai birliklərin nümayəndələrinin, habelə siyasi xidmətlərin və vəzifəli şəxslərin rəsmi çıxışlarında olduğu kimi təkrar edilmişdirsə;

5) canlı yayımla efirə gedən çıxışlarda deyilmişdirsə, yaxud bu Qanuna müvafiq surətdə redaktə edilməli olmayan mətnlərdə getmişdirsə, redaksiya (məsul redaktor), eləcə də jurnalist buna görə məsuliyyət daşımır.

Belə bir deyim var: “Quş çoxbilmişliyindən dimdiyindən tora düşər”. Bizim bəzi parlamentarilər, rəsmi şəxslər və Prokurorluğun bugünkü açıqlamasını verməyə səbəb olan “media başbilənləri” bütün yayılan ifadələri kontrol altına almaq üçün KİV haqqında Qanunun 3-cü maddəsinə bir dəyişiklik edib, interneti də KİV olaraq anlayışlara saldılar.  İndi 62-ci maddənin 3-cü bəndində “3) digər kütləvi informasiya vasitəsindən götürülmüş və təkzib olunmamışdırsa; halı bütün interneti də əhatə etdiyindən daha öncə İnternetdə, sosial şəbəkələrdə yayılmış və təkzib olunmamış, buna görə də digər KİV-lərdə də buna isnad olunaraq yayılmış məlumatlar yalan olsa belə, sonra yayanlar məsuliyyətdən azad olunurlar. Çünki, qanunvericilik onların qərəzli olmadığını düşünür. Yəni, bu gün xəbərdarlıq edilən KİV-lər əgər bu məlumatları yayan ilk tərəf deyildirlərsə, ki məncə bu belədir, o zaman onların məsuliyyətini Qanun nəzərdə tutmur.

Sonda bunu qeyd etməyi özümə borc bilirəm. Mətbuat Şurası son vaxtlar ölkədə media azadlığına, medianın inkişafına ciddi zərər verməyə başlayıb. Mətbuat Şurası ictimaiyyət və Media təmsilçilərindən formalaşan, bu tərəflər arasında zaman-zaman arbitr rolu oynayan bir qurum olmalı, jurnalistlərin mənafeyinə, azadlığına, yaradıcılığına müdaxilə imkanları verməməlidir. Heç bir qanuni analiz aparılmadan, normalara isnad edilmədən, bunun nəticələrini, hesabatını, monitorinq texnologiyasını, monitorinq aparanların peşəkarlığını cəmiyyətə açıqlamadan  hansısa siyahılar tərtib edib, prokurorluq orqanlarına göndərilməsi bu qurumun funksiyaları ilə uyğun gəlmir. Papağın önünə qoyulub düşünmə zamanı gəlib, cənablar. Az-çox plüralizmi formalaşdıran yerli medianı və jurnalistləri bu qədər sıxıb-boğarsınız, bu ölkədə yerli mənbələri tamamən sıradan çıxararsınız. Bu isə ölkənin informasiya təhlükəsizliyinə daha böyük zərbə vurar. 

Kaş ki....

Bu günkü əfv fərmanından sonra siyasi məhbusların sayı daha bir nəfər artdı. Jurnalist Rauf Mirqədirova 6 il həbs cəzası verdilər. İştə gerçək humanizm nümunəsi!

Bu günkü əfv fərmanında 13 ölkənin 18 vətəndaşı da əfv edilib. Bu ölkələr sırasında, Kamboça, Kamerun, Nİgeriya, Suriya, Pakistan, İran, Çin, Əfqanistan, Gürcüstan, Qazaxıstan, Türkiyə, İrlandiya, Böyük Britaniya vətəndaşları var. Amma bu siyahıda az qala bu məhkumların toplamının çəkisindən çox hüquq kitabı nəşr etdirən İntiqam müəllimin adı yoxdur. Digər günahsız təcrid edilən siyasi intriqa qurbanlarının adları yoxdur... 
Əfv edilənlər arasında 8 nəfər cəmi bir neçə ay öncə, 74 nəfər bir il öncə, 55 nəfər iki il öncə qalanları isə 2 ildən bir az çox müddətdə məhkum ediliblər.. Bunların içərisində həqiqətən də toplum üçün təhlükəli olduğuna görə təcrid edilmişlər də yəqin ki var...Amma daha yaxın zamana qədər bizimlə çiyin-çiyinə ölkə problemlərinin həllinə baş sındıran, vətəndaşları marifləndirən, hesabatlar hazırlayan, naqisliklərin ortaya çıxmasına çalışan onlarla ziyalımız, gəncimiz (İlqar Məmmədov, Tofiq Yaqublu, Anar Məmmədov, Rəsul Cəfərov, Xədicə İimayıl, Seymur Həzi, Pərviz Həşimli....və digərləri) yoxdur!
Hər kəs bilir ki, Azərbaycan məhkəmə sistemi ədalətdən uzaq olduğuna görə həbsə düşənlərin heç də hamısı bunu haqq etmiş şəxslər deyil. Odur ki, bunların azad olmasına təbii hal kimi baxıram. Amma hər bayramda kütləvi əfv gözləntisinin olması, hər il bir və ya birdən çox belə fərmanların imzalanması o dövlətdə məhkəmə sisteminin tıxanıqlığının, hətta bağımlılığının, ədalətsizliyinin, hüquqazidd davranışının qeyd-şərtsiz təsdiqi- etirafıdır. 
Bu gün cəmiyyətin ümidsiz gözləntiləri də suya düşdü. 210 nəfərlik bu siyahıya "siyasi məhbus" siyahısına düşmüş, beynəlxalq qurumlar və ictimaiyyət tərəfindən "vicdan məhbusu" statusu verilmiş heç bir nəfərin adının salınmaması, onsuz da iqtisadi, siyasi, hərbi krzislərin təsirindən son zamanlar gərginləşən, ümidsizləşən cəmiyyəti bir az da ümidsizliyin dibinə yuvarladı. 3 gün öncə şəxsi blogumda "Çox vaxtımız qalmayıb, ağlımızla qərar vermək vaxtıdır..." -yazmışdım. Çox təəssüf ki, çox önəmli bir fürsəti, çöx dəyərli bir zamanı əldən verdik. Sonra "kaş ki!" nidaları ilə bu gün tez-tez xatırlanacaq.

Çox vaxtımız qalmayıb, ağlımızla qərar vermək vaxtıdır...

      Çox vaxtımız qalmayıb, ağlımızla qərar vermək vaxtıdır...

Milli Məclisin Hüquq siyasəti və dövlət quruculuğu komitəsinin sədr müavini, deputat Rövşən Rzayevin “ABŞ-da insan hüquqlarının vəziyyəti ilə bağlı” hazırladığı qanun layihəsinin dünəndən sosial şəbəkələrdə tragikomedik müzakirələri gedir.

Mən, bu layihənin ortaya çıxmasının qeyri-ciddiliyi üzərində durmayacağam. Çünki, MM sədrinin son cümə günü çıxışı başqa tonda idi və ABŞ Konqresi tərəfindən atılması planlaşdırılan addımın ciddiliyinin dərk edildiyi mesajı verilmişdi. Hətta siyasi məhbusların  əfv ediləcəyinə dair ilk işartılar da bu çıxışda var idi. Vəziyyətin ciddiliyini izah edən yazılar, çıxışlar, açıqlamalar həm hökuməti dəstəkləyən şəxslərin içindən, həm də müstəqil ekspertlərdən gəldi.  Məsələ ciddidir və fevralda bu layihə qanunlaşa bilər.

 ABŞ-ın belə bir addım atması önlənə bilərdimi və ya bundan sonra önlənə bilərmi?

Bu suala birmənalı cavab vermək çətindir. Amma bizim hökumət tərəfindən zamanla bəzi addımlar atılmasaydı əminəm ki, Azərbaycanın daxilində insan hüquq və azadlığına olan basqılar təkbaşına bu layihənin ortaya çıxması ilə nəticələnmiyəcəkdi. Bu mənim qənaətimdir.

ABŞ-Azərbaycan münasibətlərinə ilk zərbələr keçən ilin yazından etibarən  ABŞ tərəfindən yox, Azərbaycan tərəfindən tam əsassız olaraq vurulmuşdu. İndi hər kəsin gülərək keçdiyi R.Rzayev layihəsinin “qərar” hissəsində göstərilən aşağıdakı  müddəalar artıq ABŞ QHT-lərinə tətbiq edilib və onların layihələri, proqraramları dayandırılıb, bank hesablarına həbs qoyulub, cinayət işləri açılıb, ofisləri bağlanıb və təşkilatlar ölkədən çıxarılıb.

Qərar layihəsindən stat: Müvafiq mərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarına tövsiyə edilsin:
“ABŞ-da fəaliyyət göstərən qeyri-hökumət təşkilatlarının Azərbaycan Respublikası ərazisində proqram və layihələr həyata keçirməsinə imkan verilməsin və onların bank hesabları bağlanılsın;
ABŞ hökuməti və Konqresi tərəfindən maliyyələşdirilən qeyri-hökumət təşkilatlarının Azərbaycan Respublikasındakı filial və nümayəndəlikərinin fəaliyyətinin dayandırılması üçün zəruri tədbirlər görülsün;" 

Yəni ilk atəş hələ 2014-cü ilin aprelindən etibarən “uzaqgörən” siyasətçilərimiz və onların əlaltısı olan media qurumları tərəfindən atılıb. Hüquq-mühafizə orqanları tərəfindən dərinləşdirilib, məhkəmələr tərəfindən icra edilib və proses bitmək üzrədir. Rusiyaya xoş getsin deyə, ölkədaxili ictimaiyyətə “ABŞ-ın Azərbaycanda destruktiv fəaliyyət göstərdiyi” mesajı verilərək sistemli şəkildə ABŞ və onun rəsmi qurumları şantaj edildi. Ölkədə humanitar fəaliyyət göstərən çoxsaylı qurum və şəxslər hədəfə çevrildi. Bununla bərabər, Azərbaycan vətəndaş cəmiyyəti fəalları, jurnalistlər hədəfə götürüldü, Konqresin maliyyələşdirdiyi radionun ofisi onurqırıcı şəkildə bağlandı.  Hətta bir az da irəli gedilərək müxtəlif bəhanələrlə cəmiyyətin dəyər verdiyi şəxslərə cinayət işi açıldı, həbslər ard-arda gəldi. Üstəlik bu şəxslərə qarşı “5-ci kalon” adı altında davamlı olaraq ittihamlar irəli sürüldü. Əsasən başda ABŞ olmaqla qərb dairələrinin suçlanması davam etdirildi. Yəni, hafizəmizi təzələsək görərik ki, bu vaxtadək təktərəfli “atəş” açan sadəcə bizim tərəf olub. Hətta vətəndaş cəmiyyəti, demokratik qüvvələr ABŞ-ı adekvat olmamaqda suçladı. ABŞ demokratik dəyərləri neft və təhlükəsizlik  mənafelərinə qurban verməkdə ittihamlar edildi. Yəni oxun yaydan çıxmasından çox vaxt keçib.

Amma hələ də gec deyil. Azərbaycan tərəfi məntiqli hərəkət etməli, problemi yaradan tərəfin əslində özü olduğunu başa düşməli, dərhal səmimi addımlar atmalıdır. Çünki, yaxın bir-iki ildə Azərbaycan  çox kəskin iqtisadi, maliyyə problemləri ilə mübarizə etməlidir.  Qarabağ problemi yeni daha təhlükəli mərhələyə keçə bilər. Neft qiymətinin yaxın zamanda yüksəlmə ehtimalı çox zəifdir.  Son 7 ildə sabit rəqəmlərə öyrənmiş cəmiyyətdə 10 ay ərzində milli manatın 100% dəyər itirməsi, qiymətlərin 70-100% artması ictimai narazılığın çox ciddi olacağını indidən göstərir. Ayrıca, müstəqiilliyimizi həzm edə bilməyən İran, Rusiya və Ermənistan üçbucağının bizə hansı sürprizlər yaradacağı bir digər müəmmadır.

                            Səmimi və ciddi addımlar nələr olmalıdır?

1.      Heç bir ön şərt olmadan siyasi səbəblərlə tutulan və məhkum edilən bütün şəxslər qeyd-şərtsiz dərhal azad edilməlidir. Bunların bir hissəsi, yaxud müraciət edən anlayışı rədd edilməli, təktərəfli olaraq hər kəsin azad edilməsi təmin edilməlidir. (Bunların sayı son rəqmlərə görə yüzə çatmır və ölkə üçün əminəm ki bu insanlar təhlükəli deyil, əksinə onların mövcudluğu faydalıdır).

2.      90-cı illərin sonundan etibarən  ölkədə faydalı humanitar layihələr icra edən və ölkəmizdə minlərlə iş yeri açan, ölkəyə qarşılıqsız olaraq valyuta gətirib, müxtəlif srefalara, təhsilə, tibbə, mədəniyyətə, kənd təsərrüfatına və s. sektorlara dəstək verən ABŞ QHT-ləri də daxil olmaqla digər beynəlxalq humanitar qurumların haqqında başladılan bütün süni suçlamalar ləğv edilməli, bank hesablarındakı həbslər qaldırılmalı, ofislərinin bərpa olunması üçün şərait yaradılmalı, onların fəaliyyəti üçün 2001-ci ildə mövcud olan qanunvericilik normalarına geri dönülməlidir.

3.      Fəaliyyətinə mane yaradılan media qurumlarına təkrar iş şəraiti yaradılmalı, ölkədə azad media mühiti formalaşdırılmalı, TV və radio lisenziyaları verilməsi məsələsi liberallaşmalı, siyasi plüralizm mühiti dəstəklənməli, qanunvericilikdə mövcud olan məhdudiyyətlər dərhal aradan qaldırılmalıdır.

4.      Yerli QHT-lərin fəaliyyət imkanları təkrar bərpa edilməli, bütün saxta cinayət işləri ləğv edilməli, hətta haqsız şəkildə zərər görən tərəflərin zərərləri kompensasiya edilməlidir. Qanunvericilik Avropa Konvensiyası prinsipləri çərçivəsinə gətirilməlidir. 

5.      Siyasi fəaliyyət sferasında liberallaşmaya start verilməli, siyasi fəaliyyət imkanları genişləməli, təqiblər aradan qaldırılmalı, siyasi dialoq mədəniyyəti inkişaf edilməlidir.

6.      Digər islahatlar, iqtisadi liberallaşma, seçki islahatı, inhisarçılığın və korrupsiyanın aradan qaldırılmasını zəruri edən addımlar, xüsusilə məhkəmə islahatı da paralel başlamalıdır.

Bu zəruri addımların atıması ölkə büdcəsinə, iqtisadiyyatına bir qəpik yük gətirməyəcək. Cəmiyyət bu addımlardan qazanacaq. Hökumətin imici müsbətə dəyişəcək və əminəm ki, hər hansı sanksiya istəyi bu addımların kölgəsində yox olub gedəcək. Tarixdə radikal islahatlara imza atan şəxsiyyətlər hər zaman cəmiyyət tərəfindən müsbət dəyərə çevrilir və xatırlanır.

Çox vaxtımız qalmayıb, duyğularımızla, hislərimizlə yox, ağlımızla qərar vermək vaxtıdır. Boş-boş şüarlarla, pafoslu çıxışlarla, saxta bəyanatlarla vəziyyətimizi bir az da pisləşdirə bilərik. Səmimi olaraq imkanlarımızı, potensialımızı yox etməyə deyil, inkişaf etdirməyə yönələk. O zaman itirən olmaz, hər kəs qazanar. Buna inanın. 

Azərbaycan qəzetində gedən bir məqaləyə reaksiya

Parlamentin rəsmi orqanı olan Azərbaycan qəzetində gedən bu məqaləyə reaksiyam!

“ http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=86552 Avropa Məhkəməsinin hökmü yerli məhkəmələr üzərində üstünlüyə malik deyil

22 Dekabr 2015

 Azərbaycan da Avropa ölkələri kimi davranaraq öz məhkəmələrinin qəbul etdiyi qərarların tətbiqinə üstünlük verməlidir”

Bu məqalənin müəllifinin  Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinin formalaşması və funksiyası haqqında əhatəli bilgiyə malik olması şübhə doğurur. AİHM-i əslində heç bir dövlətə məcburi nəyisə qəbul etdirməyib. Bu qurum sadəcə Avropa İH Konvensiyasının tətbiqinə nəzarət həyata keçirir. Konvensiyanın tətbiqi isə hər bir dövlətin milli qanunvericiliyinə daxil olduqdan və AİHM-nin yurdiksiyası tanındıqdan sonra tətbiq olunmağa başlayır. Azərbaycan könüllü olaraq AİHK-nı qəbul edib və ölkədə bu sənəddə tanınan hüquqların qorunmasını öz üzərinə öhdəlik kimi götürüb. Hətta Konstitusiyaya 2002-ci ildə dəyişiklik edib Konvensiyadakı hüququları təminat altına alıb. Milli Hüquqa görə (Konstitusiyanın 151-ci maddəsi) ratifikasiya olunan beynəlxalq aktların hüquqi qüvvəsi qanunlardan üstündür. Odur ki, hüququ  vəziyyəti bilmədən, bəzi qeyri-dəqiq "misallar" çəkərək oxucuları yanıltma durumu aydın görünür. İstənilən Konvensiyaya qoşulan Avropa ölkəsi AİHM-nini qərarlarını qeyd-şərtsiz icra edir və pozuntuya səbəb olan norma varsa onu dərhal Konvensiyadakı şəklə salmaq üçün tədbirlər görür. LAkin Azərbaycan neçə ildir ki, AİHM-nin qərarlarını yarımçıq icra edir. Sadəcə kompensasiya verilir, lakin pozuntuya səbəb olan normalar dəyişmir və pozuntuna yol verən məmurlar cəzalandırılmır. Əslində AİHM-nin qərarlarına ən biganə ölkələrdən biri də Azərbaycan tərəfidir. Rusiyaya gəldikdə, Rusiyanın AŞ-dakı vəziyyəti bəllidir. Artıq bu ölkə Avropa məkanından təcrid edilib. Odur ki, nə qərar qəbul etməsindən asılı olmayaraq bu qərarlar sadəcə ölkə vətəndaşlarının hüquqlarının tapdanması ilə bitir. Müəllif nədənsə belə bir ortam arzu edir. Yəni vətəndaşın hüquqlarını kim necə istər pozsun, incitsin, amma AİHM-yə getmək imkanını əlindən alaq. Bu məntiq totalitar məntiqdir. Çox təəssüf ki, belə bir məntiqlə Azərbaycanın Parlamentinin rəsmi orqanı olan qəzet və onun yazarları çıxış edir. Bu qanunlara qarşı ciddi sayğısızlıqdır. Ölkə qanunlarının pozulmasına səsləmək, onun üstün norma hesab etdiyi Konvensional hüquqların müdafiəsindən imtinaya səsləmək ən azından  nəşrin öz statusuna hörrmətsizlikdir.  

Jurnalistika fakultələrinə qəbulun kəskin azalmasına dair

Bu linkdəki məqalədən çıxarış...

http://www.sherg.az/site/id-13040/Jurnalistika_fak%C3%BClt%C9%99sin%C9%99_maraq_niy%C9%99_azal%C4%B1b?#.VnA_Rkp97Dc 

Media hüquqşünası Ələsgər Məmmədli isə hələ jurnalistika fakültəsinə qəbul üçün qabiliyyət imtahanının tətbiq olunması ilə bağlı qərar qəbul edilən zaman bunun çox sərt bir addım olduğunu dediyini xatırladıb: "Universitet özü peşə öyrədilən yerdir. Həkimliyi bilib sonra gedib həkim olunmur, yəni həkimliyi gedib Tibb Universitetində öyrənirsən. Hüquqşünas əvvəl hüquqşünas olub, sonra gedib oxumur. Öncə gedib imtahan verirsən, sonra hüquqşünas olursan. Jurnalistika da elədir. Məqalə yazmağı bilməyən abituriyent 4-5 il jurnalistika fakültəsində təhsil aldıqdan sonra yazmağı öyrənməlidir. Hətta bu müddət ərzində o, jurnalistikanın bütün nəzəriyyəsini, peşə kodeksini mükəmməl mənimsəyən bir mütəxəssisə də çevrilə bilər. Hesab edirəm ki, "yazı qabiliyyəti olmayan abituriyentlər jurnalistikaya gəlməsin” kimi düşüncə absurddur. Əgər orta məktəb şagirdi məqalə yazmağı bilirsə, onda ali məktəbə niyə hazırlaşır? Öyrənəcək bir şey qalmayıbsa, 4-5 ilini gəlib, jurnalistika fakültəsində niyə itirməlidir? Universitetin işi bilməyəni öyrətməkdir. Ona görə də, öz fikrimdə qalaraq jurnalistikada qabiliyyət imtahanının tətbiqini kifayət qədər anormal bir qərar hesab edirəm. Bu qərarın verilməsi başından yanlış idi və artıq nəticələr də özünü göstərməkdədir. Bir neçə ali məktəbdə jurnalistika fakültələri bağlandı və ölkə üzrə bir qrupda olan uşaqların sayı qədər jurnalist hazırlanır. Bu isə artıq gələcəkdə jurnalistika üzrə peşəkarların sayının çox az və yaxud da heç olmayacağı deməkdir. Amma bir məsələ var ki, zərərin harasından dönsən xeyirdir”.
Ekspertin sözlərinə görə, qabiliyyət imtahanının tətbiqi jurnalistikanın gələcək inkişafı üçün mənfi bir addımdır: "Jurnalistika peşədir. Bu peşə ilə məşğul olmaq istəyənləri ayrı-seçkilik edərək ikiqat imtahana salmaq çox ciddi yanlışdır. Bu, hər hansı bir şeir yazmaq deyil ki, fitri istedad olsun. Müəllim inşa yazmağı öyrəndiyi kimi jurnalist də peşə etikasına uyğun şəkildə yazını hazırlamağı öyrənəcək. Ona görə bu imtahanın başından təsdiq olunması ciddi ayrı-seçkilik və konstitusiyanın 25-ci maddəsinə də zidd idi. Və mən bununla bağlı mediada öz fikrimi bildirmişdim. Bu gün də nəticə göstərir ki, bəli, jurnalistika fakültələri boş qalacaq. İndiki halda cəmisi 57 nəfər gələcəkdə jurnalistika təhsili almaq şansı əldə edib. Düşünürəm ki, bu əlbəttə, Azərbaycanın, xüsusilə, ifadə azadlığına və jurnalistikanın inkişafı baxımından gələcəyinə yönəlik mənfi bir addımdır. Bir an öncə bu səhvdən dönülməlidir və qabiliyyət imtahanı məsələsini ortadan qaldırmaq lazımdır. Əvvəlcə "KİV haqqında” qanuna dəyişiklik edərək ali təhsili olmayan şəxslərin redaktor olmasına qadağa qoydular, daha sonra isə jurnalistika fakültəsinə qabiliyyət imtahanı tətbiq etməklə mediaya balta vurdular”.
Jurnalistikaya marağın azalmasına gəldikdə isə Ə.Məmmədli deyib ki, jurnalistikaya maraq azalmayıb. Sadəcə olaraq, bu sektora qəbul üçün keçirilən qəbul imtahanı diskriminasiyaya məruz qaldığı üçün tələbə qəbulu azalıb: "Həkimlik, hüquqşünaslıq kimi mürəkkəb ixtisaslara və çətin fakültələrə tələbələr bir imtahan verməklə daxil olduqları halda jurnalistikaya 2 imtahan verirlər. Bu ayrıseçkiliyin nə mənası var? Deməli, 57 nəfərin fakültəyə qəbulu jurnalistikaya marağın azalmasının yox, sadəcə ikiqat imtahanın risk tələb etməsi ilə bağlıdır. Jurnalist olmaq istəyən abituriyentlərin qabiliyyət imtahanına girmək üçün aprel ayından qeydiyyatdan keçməsi həmin uşaqların digər ixtisasları seçmək şansını əlindən alır. Bu da böyük riskdir. Heç bir abituriyent yüzdə yüz bir ixtisası seçib gəlmir ali məktəbə. Amma jurnalistikanı seçən tələbə bəri başdan bütün imkanlarını məhdudlaşdırmış olur. Yəni ya jurnalistika, ya da heç. Buna rəğmən 57 nəfər tələbə jurnalistikaya qəbul ola bilibsə, bu da böyük işdir. Yəqin ki, gələn il heç bu qədər də olmayacaq. Uşaqları buna məcbur etmək doğru deyil. Çünki orta məktəbi bitirən məzunların 90 faiz hədəfi ali məktəbə qəbul olmaqdır”.

Gənclər üçün intelektual platforma olan AFU-da Sosial Mediada azadlıq və məsuliyyət mövzusunda 17 Fevral 2013 tarixli çıxışdan bir hissə. 

Əslində hər zaman aktualdır. 

"İnformasiyanın psixoloji təhlükəsizliyi haqqında " qanun layihəsi təşəbbüsünu tənqid etdik. 19 Fevral 2014-cü ildə yayılıb.